مقاله درباره عصر خلفای راشدین

در این تحقیق به بررسی دوران خلفای راشدین و اتفاقات رخ داده در آن دوران پرداخته می شود.

مقدمه
بررسی تاریخ و تحقیق در حوادث و رویدادهای آن هم مفید است و هم مؤثر. و برای کسی که به آن اقدام می‌نماید فواید و درس و عبرت‌های بسیاری را در پی دارد. از طرفی خداوند انسان‌ها را به تحقیق و بررسی سرگذشت و رویدادهای زندگی گذشتگان دستور فرموده و آنان را به توجه به پیام‌های و درس عبرت‌ها و فواید آن‌ها فراخوانده است.

تحقیق در چهارده قرن تاریخ اسلامی که عصر حاضر را هم شامل می‌شود به آن پیام‌ و درست و عبرت‌ها و فواید تحقق می‌بخشد.

این تاریخ طولانی چهارده قرن، عبارت است از تاریخ مسلمانان به اعتبار افراد و ملت‌هایی که علیرغم جوانب مثبت و منفی و خوبی‌ها و بدی‌ها بر روی زمین زندگی نموده و می‌نمایند.

آری چهارده قرنی که تاریخ مسلمانان است، نه تاریخ اسلام! حقیقتی که می‌خواهیم آن را مورد تأکید قرار بدهیم، حقیقتی که تعدادی از کینه‌توزان یا فریب‌خوردگان ازآن غفلت کرده و یا به مغالطه‌کاری پرداخته‌اند!

تمامی تاریخ مسلمانان ضرورتاً تاریخ اسلام به شمار نمی‌آید، و نمی‌توان تاریخ مسلمانان را در مورد اسلام حکم و داور گردانید!

تاریخ اسلام با تاریخ مسلمانان فرق و تفاوت دارد.
تاریخ مسلمانان همان حیات و زندگی خاصی است که مسلمانان داشته‌اند و رویدادهایی است که افراد و جماعت‌ها و حکومت‌ها و مردم آن‌ها را پدید آورده‌اند.

این که مسلمانان در فلان مقطع از تاریخ خود چگونه می‌زیسته‌اند و زندگی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و علمی ایشان چگونه بوده است؟ و در آن مدت وضع حکومت‌ها و مردم به چه صورتی بوده و تعامل ایشان با دیگر ملت‌ها بر اساس دوستی انجام می‌گرفته و توانایی و ناتوانی، وحدت و تفرقه، اطاعت و معصیت و دوری و نزدیکیشان از خداوند و التزام و عدم التزام ایشان به اسلام در چه حال و وضعی قرار داشته است؟

این بدان معنی است که چهارده قرن تاریخ مسلمانان خوب و بد، خطا و صواب و صفحات سیاه و تاریک و صفحات سفید و تابناک وجود داشته است. همچنین در لابلای آن اموری شرم ‌آور و دردناک و اندوهبار و مسایلی افتخارآمیز و خوشایند بوده و بسیاری از مظاهر قدرت و کرامت و حاکمیت مسلمین و از طرف دیگر صحنه‌هایی از خواری و درماندگی و درد و رنج وجود داشته است.

خلفای راشدین؛ از خلافت تا شهادت
عصر خلفای راشدین بهترین مقطع از تاریخ اسلام به شمار می‌آید. و زمان حکومت ایشان مبارک‌ترین زمان و نسل آنان نسلی بوده که برای مسلمانان پس از خود الگو به شمار می‌آیند. حق هم این است، زیرا که آنان اصحاب و یاران رسول خدا بوده و قرآن در تعریف و تمجیدشان می‌فرماید:

وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِینَ وَالْأَنْصَارِ وَالَّذِینَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسَانٍ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ( (التوبة: 100)
«پیشگامان نخستین مهاجرین و انصار و کسانی که به نیکی روش آنان را در پیش گرفتند و راه ایشان را به خوبی پیمودند، خداوند از ایشان خشنود است».

خداوند متعال ما مسلمانان را به محبت و تمجید و دعای خیر و پاک گردانیدن قلب از حقد و کینه آنها دستور فرموده است:

(وَالَّذِینَ جَاءُوا مِنْ بَعْدِهِمْ یَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونَا بِالْأِیمَانِ) (الحشر: 10).
«کسانی که پس از مهاجرین و انصار به دنیا می‌آیند، می‌گویند: پروردگارا ما و برادران ما را که در ایمان آوردن بر ما پیشی گرفته‌اند، مورد مغفرت خویش قرار بده.»

همچنین رسول خدا -صلى الله علیه وسلم- در توصیف ایشان فرموده‌اند:
«خیر القرون قرنی، ثمّ الّذین یلونهم، ثمّ الذین یلونهم».

فهرست مطالب
مقدمه
خلفای راشدین؛ ازخلافت تا شهادت
خلافت سی ساله!
توطئه‌های دشمنان
عصری پرحادثه
أمانت علمی
درهم آمیختن حق و باطل
ضرورت آگاهی از حوادث عصر خلفای راشدین
اعتماد به روایت‌های صحیح و مقبول
ترتیب طبیعی رویدادها
شیعه در عصر خلفای راشدین
نزاع خوارج با حضرت علی
خلافت حسن بن علی
نتیجه گیری