مقاله آداب حج از دیدگاه قرآن
دانلود مقاله آداب حج از دیدگاه قرآن
فلسفه و آداب حج از دیدگاه قرآن و سنت
چکیده:
حج ، به معنای قصد ، آهنگ و حرکت بوده که در اصطلاح به قصد زیارت خانه خدا ، اختصاص پیدا کرده است..
هدف از این تحقیق و پژوهش ، بررسی فلسفه حج ، این واجب الهی ، از دیدگاه و منظر آیات قرآن کریم و روایات و سنت معصومین علیهم السلام می باشد و زمینه فلسفه و علل وجوب حج بیت الله الحرام و فلسفه آداب ومناسکی که در ایام و شرایط مخصوص بر زائر خانه خدا واجب می شود . بررسی و تحقیق فوق از نوع کتابخانه ای می باشد .
منابع مورد استفاده با استمداد اصلی از کلام الله مجید ؛ منابع دست اول از تفاسیر قدیم وجدیدو کتب روایی مختلف و متنوع ، نهج البلاغه ،… وکتب جدید در زمینه حج می باشد و در ضمن از بررسی بعضی از مقاله ها و مطالب مندرج در ماهنامه و روزنامه ها و نیز غفلت نشده است .
این مقاله شامل سه فصل می باشد:
در فصل اول به اثبات این که کعبه اولین مرکز جهانی برای عبادت است ، و سپس به علل وجوب حج و اهمیت و شرایط و … آن پرداخته شده است .
* در فصل دوم فلسفه احکام حج از منظر آیات و روایات بیان شده و در نهایت حج را از منظر ابعاد اخلاقی ، سیاسی - اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی ، حقوقی ، جهانی بررسی و تبیین شده است.
* در فصل سوم فلسفه اعمال و آداب حج از احرام و تلبیه و طواف و سعی و عرفات و مشعر و منی و قربانی به طور مفصل از دیدگاه آیات و روایات بحث و توضیح داده شده است .
و در پایان شرایط حج مقبول و این که روح و جان کعبه ولایت است و حسن ختام مقاله خود را مزین به فرمایشات بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران امام خمینی قدس سره الشریف در خصوص اهمیت حج نموده ام.
حج به لحاظ تاریخی پیشینه بس ممتدی داردبه روایتی از زمان نزول آدم و حوا علیهما السلام بر کره خاکی که منزلگاه آن حضرت وعبادتگاه ایشان و حتی قبل از آن مطاف فرشتگان بوده است ، تخریب خانه خدا در زمان طوفان نوح و تجدید بنای آن توسط حضرت ابراهیم(ع ) یعنی ۴ هزار سال قبل بوده که به جرأت می توان گفت کعبه کهن ترین معبدی است که تاریخ بشر سراغ دارد و تا کنون جایگاه خود را حفظ کرده است و یکی از پر استقبالترین معابد جهان شمرده می شود .
حج ، همچون برنامه های دیگر اسلامی برای مبارزه با نفس و رویکرد به فلاح و رستگاری است و مناسک حج با پوشیدن لباس احرام و حرکت از میقات آغاز می شود ، زائر در شرایطی قرار می گیرد که بیش از ۲۰ عمل از جمله نگاه کردن به آیینه ، کشتن حشرات و حیوانات و … موجب کفاره و یا بطلان حج می شود . این محدودیت ها دقت او را نسبت به محیط پیرامون و همچنین وظایف وی را در قبال دیگران از جمله محیط طبیعی و محیط زیست تبیین می کند و هر یک از مناسک حج نوعی بصیرت را می طلبد که زائر خانه خدا با تأمل متوجه برنامه عظیم اسلام و آیین ابراهیمی می شود و بینش جدیدی پیدا می کند .
حج انسان را با طبیعت و فوق طبیعت ، فرهنگ جهانی و تجربه ملتهای گوناگون و میراث موحدانه ابراهیم (ع ) و اسماعیل(ع ) پیوند زده و اساس خانه را به عنوان واحد جامعه توحیدی تعریف و مشخص می کند که انسان چگونه از منیت خود فاصله بگیرد و چگونه یکرنگی خود را با طبقات اجتماع حفظ کند و چگونه مذبح نفسانیات ، شهوات و پرستش شیطان را در رمی جمرات به نمایش بگذارد و نشان دهد انسان موحد نمی تواند با ابلیس درون و برون سازش کند بلکه باید تکلیف خود را با تمام شیاطین روشن کند و به نظام مقدس روی آورد که حقیقت و پرستش ذات احدیت تحت لوای ولایت و اساس آن را شکل می دهد .
فهرست مطالب
مقدمه: ۱
فصل اول ۴
اهمیت جایگاه تحقیق حاضر ۴
الف) تعریف و تبیین موضوع : ۴
ب (اهداف تحقیق : ۶
پ) ضرورتهای تحقیق : ۷
ت)پیشینه موضوع : ۷
ث (فرضیه ها یا سؤالات اصلی و فرعی : ۹
سؤالات کلی (اصلی): ۹
سؤالات فرعی : ۹
فصل دوم ۱۱
اولین مرکز جهانی برای عبادت ۱۱
الف) علل شرافت کعبه بر بیت المقدس ۲۱
ب) چگونگی کشف خانه خدا توسط ابراهیم : ۱۶
پ) آداب دخول کعبه:« أن لا تشرک بی شیئاً و…» ۱۷
ت) حکم نماز خواندن در کعبه:« والقائمین و الرکع و السجود » ۱۸
ث) چهار عمل برای زائران خانه خدا:(للطائفین و القائمین و الرکع السجود) ۱۹
فصل سوم ۲۰
وجوب حج ۲۰
الف)اهمیت و فضیلت حج:(و لله علی الناس حج البیت) ۲۰
ب)قلمرو وجوب حج : ۲۴
پ)شرایط وجوب حج : ” من استطاع إلیه سبیلاً ” ۲۵
وجوب حج و عمره : ۲۷
الف)ضرورت اخلاص در حج : ” و اتموا الحج و العمره لله ” ۲۷
ب)احکام محصور و مصدود : ” فإن أُحْصِرْتم فما استیسَرَ من الهدی ” ۲۹
پ)حرمت سر تراشیدن برای محصور قبل از رسیدن قربانی به قربانگاه : ۰۳
ت)تقدم عمره بر حج در حج تمتع : ۳۰
ث)حلیت محرمات احرام پس از اتمام عمره تا شروع مناسک حج : ۱۳
ج)همگانی بودن حج ۳۲
چ)آفات ترک حج : ۳۲
محورهای کلی اعمال حج: ۳۴
۱- عنصر زمان………..۳۴
۲-عنصر مکان ..…….۳۵
ماههای حرام مایه قوام انسانها: ۳۷
فصل اول ۳۹
فلسفه ی احکام حج از دیدگاه آیات و روایات ۳۹
فلسفه حج از دیدگاه امام علی ( علیه السلام ) در نهج البلاغه : ۴۵
الف ) فلسفه و ره آورد حج : ۴۵
ب ) فلسفه حج: ۴۶
پ ) وصیت امام علی ( علیه السلام ) به امام حسن و امام حسین ( علیه السلام ) پس از ضربت خوردن آن حضرت : ۴۶
ت ) رسیدگی به امور حاجیان در مراسم حج : ۴۶
سفارش به رفع نیازهای حجاج ۴۹
ث ) حج در روایات رسیده از سایر ائمه معصومین ( علیهم السلام ) ۴۹
ج ) نتیجه گیری از احادیث : ۵۴
فصل دوم ۵۴
فلسفه و اسرار عمیق حج : ۵۵
۱-بعد اخلاقی حج …….۵۵
۲-بعد سیاسی . اجتماعی : ۶۰
۳-بعد فرهنگی : ………۶۳
۴-بعد اقتصادی حج :…… ۶۵
۵٫بعد حقوقی حج : ۶۹
۶٫اصول بین المللی حج : ۷۱
۷٫بعد جهانی حج : . ۷۳
فصل اول ۷۶
فلسفه اعمال و آداب حج ۷۶
اسرار اعمال حج : ۷۶
گستردگی مسائل و اسرار حج : ۷۶
چرا کعبه ، کعبه است ؟ ۷۷
غسل احرام ؛ شستشوی گناهان : ۸۰
جامه احرام ، جامه طاعت : ۸۱
تلبیه ۸۳
محرمات احرام : ۸۸
نظارت مستقیم خداوند بر اعمال حج : ۹۱
اشواط سبعه : ۹۴
حجرالاسود : ۹۶
حجر و مقام : ۹۸
مقام ابراهیم : ۹۸
حجر اسماعیل : ۱۰۰
حطیم ۰۰۱
ملتزم : ۱۰۰
مستجار : ۱۰۱
ارکان کعبه : ۱۰۱
آب زمزم ، جام طاعت : ۱۰۲
صفا و مروه : ۱۰۳
وجوب سعی میان صفا و مروه : ۱۰۴
اسرار عرفات : ۱۰۹
فضیلت و فلسفه عرفات : ۱۱۱
وجوب وقوفین : ۱۱۵
افاضه و کوچ به سوی مشعر : ۱۱۸
منی ، سرزمین رسیدن به آرزوها : ۱۱۹
رمی جمرات ؛ رمی هر شیطان و شیطنت : ۱۲۱
قربانی ؛ سربریدن آز و طمع : ۱۲۳
فلسفه قربانی : ۱۲۴
اهمیت قربانی : ۱۲۵
آداب قربانی : ۱۲۶
تکلیف گوشتهای قربانی : ۱۲۷
وجوب قربانی در حج تمتع ۱۲۹
فصل دوم ۱۳۳
حجّ مقبول : ۱۳۳
روح و جان کعبه ولایت است : ۱۳۴
حسن ختام ۱۳۸
منابع و مآخذ ۱۴۰
فرمت فایل: WORD
تعداد صفحات: 137