دانلود مقاله توسعه اقتصاد

دانلود مقاله توسعه اقتصاد

مقدمه‎ ‎
از سالیان بسیار دور, با افزایش سطح دانش و فهم بشر, کیفیت و‎ ‎وضعیت زندگی او ‏همواره در حال بهبود و ارتقا بوده است. بعد از انقلاب‎ ‎فرهنگی-اجتماعی اروپا (رنسانس) و ‏متعاقب آن‎ ‎انقلاب‎ ‎صنعتی‎, ‎موج پیشرفت‌های شتابان کشورهای غربی آغاز گردید. تنها ‏کشور آسیایی که تا‎ ‎حدی با جریان رشد قرن‌های نوزده و اوایل قرن بیستم میلادی غرب ‏همراه گردید کشور‎ ‎ژاپن‎ ‎بود. بعد از رنسانس که انقلابی فکری در‎ ‎اروپا رخ داد, ‏پتانسیل‌های فراوان این ملل, شکوفا و متجلی گردید اما متاسفانه در‎ ‎همین دوران, ‏کشورهای شرقی روند روبه‌رشدی را تجربه نکرده و بعضاً سیری نزولی طی‎ ‎نمودند. ‏البته بعضاً حرکت‌های مقطعی و موردی در این کشورها صورت گرفت اما از‎ ‎آنجاییکه با ‏کلیت جامعه و فرهنگ عمومی تناسب کافی را نداشت و مورد حمایت واقع‎ ‎نگردید, به ‏سرعت مزمحل گردید. محمدتقی‌خان امیرکبیر در ایران, نمونه‌ای از این دست‎ ‎است‎.
مباحث توسعه اقتصادی از قرن هفدهم و هجدهم میلادی در کشورهای اروپایی مطرح‎ ‎گردید. فشار صنعتی‌شدن و رشد فناوری در این کشورها توام با تصاحب بازار کشورهای‎ ‎ضعیف مستعمراتی باعث شد تا در زمانی کوتاه, شکاف بین دو قطب پیشرفته و ‏عقب‌مانده‎ ‎عمیق شده و دو طیف از کشورها در جهان شکل گیرد: کشورهای پیشرفته (یا ‏توسعه‌یافته) و‎ ‎کشورهای عقب‌مانده (یا توسعه‌نیافته‎(
‎

توسعه اقتصادی چیست‎ ‎
باید ببن دو مفهوم‎ ”‎رشد‎ ‎اقتصادی‎“ ‎و‎ ”‎توسعه اقتصادی‎“ ‎تمایز قایل شد. رشد اقتصادی‎, ‎مفهومی کمی است در حالیکه توسعه اقتصادی, مفهومی کیفی است. ”رشد اقتصادی“ به ‏تعبیر‎ ‎ساده عبارتست از افزایش تولید (کشور) در یک سال خاص در مقایسه با مقدار آن ‏در سال‎ ‎پایه. در سطح کلان, افزایش تولید ناخالص ملی‎ (GNP) ‎یا تولید ناخالص داخلی‎ ‎‎(GDP) ‎در‎ ‎سال موردنیاز به نسبت مقدار آن در یک سال پایه, رشد اقتصادی محسوب ‏می‌شود که باید‎ ‎برای دستیابی به عدد رشد واقعی, تغییر قیمت‌ها (بخاطر تورم) و ‏استهلاک تجهیزات و‎ ‎کالاهای سرمایه‌ای را نیز از آن کسر نمود‎
منابع مختلف رشد اقتصادی عبارتند از‎ ‎‏‌افزایش بکارگیری نهاده‌ها (افزایش سرمایه یا ‏نیروی کار), افزایش کارآیی‎ ‎اقتصاد‎ (‎افزایش بهره‌وری عوامل تولید), و بکارگیری ‏ظرفیت‌های احتمالی خالی در‎ ‎اقتصاد‎.
‎”‎توسعه اقتصادی“ عبارتست از رشد همراه با افزایش ظرفیت‌های تولیدی اعم‎ ‎از ‏ظرفیت‌های فیزیکی, انسانی و اجتماعی. در توسعه اقتصادی, رشد کمی تولید حاصل‎ ‎خواهد ‏شد اما در کنار آن, نهادهای اجتماعی نیز متحول خواهند شد, نگرش‌ها تغییر‎ ‎خواهد کرد, ‏توان بهره‌برداری از منابع موجود به صورت مستمر و پویا افزایش یافته, و‎ ‎هر روز ‏نوآوری جدیدی انجام خواهد شد. بعلاوه می‌توان گفت ترکیب تولید و سهم نسبی‎ ‎نهاده‌ها ‏نیز در فرآیند تولید تغییر می‌کند. توسعه امری فراگیر در جامعه است و‎ ‎نمی‌تواند تنها در ‏یک بخش از آن اتفاق بیفتد. توسعه, حد و مرز و سقف مشخصی ندارد‎ ‎بلکه بدلیل ‏وابستگی آن به انسان, پدیده‌ای کیفی است (برخلاف رشد اقتصادی که کاملاً‎ ‎کمی است) که ‏هیچ محدودیتی ندارد‎
توسعه اقتصادی دو هدف اصلی دارد‎: ‎
• افزایش ثروت و رفاه مردم جامعه (و ریشه‌کنی فقر‎( ‎
• ایجاد اشتغال, که هر دوی این اهداف در راستای‎ ‎عدالت اجتماعی‎ ‎است. نگاه به ‏توسعه اقتصادی‎ ‎در کشورهای پیشرفته و کشورهای توسعه‌نیافته متفاوت است. در ‏کشورهای توسعه‌یافته‎, ‎هدف اصلی افزایش رفاه و امکانات مردم است در حالیکه ‏در کشورهای عقب‌مانده , بیشتر‎ ‎ریشه‌کنی‎ ‎فقر‎ ‎و افزایش عدالت اجتماعی مدنظر ‏است‎. ‎

فهرست مطالب
• مقدمه‎ ‎
• توسعه‎ ‎اقتصادی چیست‎ ‎
• شاخص‌های‎ ‎توسعه اقتصادی‎ ‎
• مکاتب‎ ‎مختلف توسعه اقتصادی‎ ‎
o نظریه‎ ‎آدام اسمیت‎ ‎
o نظریه‎ ‎مالتوس‎ ‎
o نظریه‎ ‎ریکاردو‎ ‎
o مدل‎ ‎رشد کلاسیک‎ ‎
o نظریه‎ ‎کارل مارکس‎ ‎
o مدل‎ ‎رشد اقتصادی سرمایه‌داری مارکس‎ ‎
o نظریه‎ ‎شومپیتر